"Jędrzejewscy" – nowa wystawa w Muzeum Teatru

– Powojenne życie teatralne Wrocławia bez Jędrzejewskich wyglądałoby zupełnie inaczej – mówi Małgorzata Bruder, kierownik Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu. Zarówno Aleksander Jędrzejewski (1903–1974), jak i jego żona Jadwiga Przeradzka-Jędrzejewska (1902–1983) byli malarzami, ale równie utalentowani byli w dziedzinie scenografii i kostiumologii. Już w latach 30. XX w. projektowali dla teatrów w Łucku i Bydgoszczy, ale dopiero w powojennym Wrocławiu w pełni pokazali swój talent, przez trzy dekady tworząc z rozmachem blisko 350 scenografii dla wszystkich ówczesnych teatrów we Wrocławiu, w tym dla wrocławskiej Opery, Operetki, dzisiejszych Teatrów Polskiego i Współczesnego, Teatru Muzycznego, wrocławskiego Teatru Telewizji, Dolnośląskiego Teatru Żydowskiego i rodzącego się wówczas Teatru Pantomimy, założonego przez Henryka Tomaszewskiego. – Pierwszy kostium Henryka Tomaszewskiego to dzieło Jadwigi Przeradzkiej-Jędrzejewskiej – mówi Małgorzata Bruder.

POSŁUCHAJ Małgorzaty Bruder:

 Do Wrocławia przybyli w 1946 r. Mieli tu zostać tylko chwilę, bo namówieni przez Jerzego Waldena, ówczesnego dyrektora Teatru Miejskiego (ob. Teatr Polski), przyjechali tylko na rekonesans. Zostali jednak już na stałe, mimo iż Wrocław był miastem pełnym gruzów. Mimo późniejszych propozycji pracy np. Warszawie, uznali, że to właśnie Wrocław jest ich miejscem, ich domem i tu spędzą resztę życia, jak opowiada ich syn, prof. Michał Jędrzejewski (ur. 1934), artysta plastyk, malarz, były rektor Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

POSŁUCHAJ prof. Michała Jędrzejewskiego (cz. 1):

Wspólnie tworzyli scenografie, ale zajmowali się także projektowaniem kostiumów. Ponadto Jadwiga w 1948 r. brała udział w projektowaniu i realizacji oprawy plastycznej Wystawy Ziem Odzyskanych. Była też autorką szeregu kostiumów do filmów m.in. "Szkiców węglem" (1956), "Zemsty" (1957), "Zadzwońcie do mojej żony" (1959), "Hrabiny Cozel" (1968) i "Diabła" (1972). Była wielokrotnie nagradzana na festiwalach teatralnych, a w 1961 r. otrzymała Nagrodę Miasta Wrocławia za twórczość scenograficzną. Aleksander poza pracą scenograficzną wpłynął również w znaczącym stopniu na wygląd największej wizytówki Wrocławia – Rynku oraz pl. Solnego. To on był współautorem projektu kolorystyki obu tych placów. Dwukrotnie otrzymał Nagrodę Miasta Wrocławia – w 1955 i 1961 r., a ponadto wiele innych nagród teatrlanych, a w 1955 r. Nagrodę Państwową m.in. za scenografię do ""Biegu do Fragala" (1953).

POSŁUCHAJ prof. Michała Jędrzejewskiego (cz. 2):

Poza pracą na rzecz Wrocławia razem tworzyli też dla teatrów w Łodzi, Warszawie, Jeleniej Górze, Szczecinie, Krakowie, Katowicach, Kaliszu, Poznaniu, Wałbrzychu, Opolu i Bukareszcie, a także dla zespołów teatralnych w Paryżu, Londynie, Sao Paulo i Rio de Janeiro.

Ich prace znajdują się w wielu muzeach m.in. Muzeum Narodowym w Warszawie i we Wrocławiu, Muzeum Miejskim Wrocławia, Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich, Muzeum Śląskim w Katowicach, Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach, Muzeum Okręgowym w Toruniu, a także w Muzeum Polskim w Chicago oraz w kolekcji Le Mayene College w Syracuse w USA.

Jędrzejewscy byli wszechstronnie utalentowani, a ich zapał artystyczny dziedziczony jest w rodzinie od pokoleń. Ich dzieci, związane z Akademią Sztuk Pięknych we Wrocławiu, również tworzą. To sprawia, że rodzina Jędrzejewskich zaliczana jest, jak zauważa dr Maciej Łagiewski, dyrektor Muzeum Miejskiego Wrocławia, do najznamienitszych rodów artystycznych Wrocławia.

POSŁUCHAJ dr. Macieja Łagiewskiego:

Na wrocławskiej wystawie w Muzeum Teatru, której wernisaż przy licznie zgromadzonej publiczności odbył się 15 marca, prezentowana jest tylko niewielka część prac Jędrzejewskich – projektów scenografii, kostiumów oraz malarstwa. Na ekspozycji znajdują się również prace Michała Jędrzejewskiego, Barbary Barczewskej-Jędrzejewskiej, Piotra Jędrzejewskiego, Renaty Bonter-Jędrzejewskiej i Aleksandry Jędrzejewskiej.

Wystawa, której autorem jest prof. Michał Jędrzejewski, potrwa do 5 maja 2019 r. Można ją zwiedzać w godzinach otwarcia Muzeum Teatru (pl. Wolności 7 A, od środy do soboty w godz. 10.00–17.00, w niedziele 10.00–18.00).

 Fot. Kamilla Jasińska(Radio Wrocław)