Bez węchu ani rusz, czyli o roli zapachów na UWr

– Rola węchu w życiu człowieka jest trudna do przeszacowania – mówi dr Anna Oleszkiewicz z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego. – Zapachy mają wpływ na nasze samopoczucie, zachowania, preferencje konsumenckie, ale także na preferencje interpersonalne, a nawet na poziom wykonania niektórych zadań. Badania pokazują także, że obniżenie poziomu zdolności węchowych człowieka może towarzyszyć różnym chorobom neurodegeneracyjnym, np. chorobie Parkinsona.

To właśnie ludzki węch będzie głównym tematem sympozjum „The Human Sense of Smell”, które wkrótce odbędzie się we Wrocławiu. Już 27 września w Instytucie Psychologii przy ul. Dawida 1 pojawią się światowej klasy eksperci w tej dziedzinie: prof. Thomas Hummel, prof. Antje Haehner, jun.-prof. Ilona Croy i dr Pengfei Han z Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie. Uniwersytet Wrocławski będą reprezentować dr Anna Oleszkiewicz, dr Agnieszka Sorokowska i dr Piotr Sorokowski, prof. UWr.

W trakcie sympozjum zostaną zaprezentowane najnowsze badania z zakresu medycyny i psychologii dotyczące węchu, zmysłu istotnego w wielu dziedzinach funkcjonowania człowieka. Poznamy również efekty prac nad ulepszeniem technik treningu węchowego, czyli nieinwazyjnej metody podnoszenia wydolności funkcji węchowej, wyniki testów porównawczych w zakresie zdolności węchowych osób widomych i niewidzących, rezultaty badań nad zaburzeniami węchu i skutkami jego całkowitej utraty, a także tajniki relacji łączącej zmysł węchu z depresją.

– Wrażliwość na zapachy, a szerzej – zdolności węchowe, w skład których wchodzą zdolność wykrywania, rozróżniania i identyfikacji zapachów, pogarszają się wraz z wiekiem – mówi Anna Oleszkiewicz. – Badania dotyczące różnic międzypłciowych w zakresie zdolności węchowych są niejednoznaczne, niektóre pokazują niewielką przewagę kobiet, ale wyniki innych badań jej nie potwierdzają. W chwili obecnej w naszym Instytucie Psychologii trwają prace badawcze zmierzające do podsumowania dotychczasowych odkryć w tym zakresie. Być może dostarczą one jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o różnice w zdolnościach węchowych między kobietami i mężczyznami.

Niezależnie od płci, jaką reprezentujemy, zapachy intensywnie na nas na co dzień oddziałują. Między innymi dlatego, że – jak podkreśla Ilona Croy, jedna z ekspertek, które wezmą udział we wrocławskim sympozjum – zmysł węchu jest ściśle związany z emocjami.

– Dlatego niektóre zapachy wydają nam się przyjemne, a inne odrzucające – wyjaśnia Croy. – Pewne wonie potrafią też natychmiast przywołać z naszej pamięci emocjonujące wspomnienia z czasów dzieciństwa.