Uwaga Pociąg! 175 lat kolei na Śląsku [WYSTAWA]

Dzień 22 maja 1842 r. zapoczątkował również na Śląsku epokę kolei żelaznej. Wówczas uruchomiono linię kolejową na trasie Wrocław – Oława. 175 rocznica tego wydarzenia jest jednym z wielu jubileuszy, które kolej śląska oraz miasto Görlitz mają przyjemność obchodzić. 170 lat temu, w dniu 1 września 1847 r., otwarty został pierwszy dworzec kolejowy w Görlitz, a także linie kolejowe do Drezna, Berlina oraz przez Węgliniec do Wrocławia. W dniu 6 września 1917, czyli przed stu laty, oddano do użytku nowy budynek dworcowy w Görlitz, który do dziś pełni swoją funkcję. Wszystkie te jubileusze są dla Muzeum Śląskiego okazją do przygotowania i zaprezentowania wystawy „Uwaga pociąg!”. Wystawa ta jest poświęcona rozwojowi kolei żelaznej na Śląsku oraz jego znaczeniu dla miasta Görlitz.

Robert Scholz (1843-1926): Widok na wiadukt na Nysie Łużyckiej z lokomotywą, ok. 1915 r.

Prezentacja uwidacznia zwiedzającym dynamiczny rozwój sieci kolejowej na Śląsku. Szybko powstały również połączenia dalekobieżne z Berlinem, Wiedniem i Warszawą. Najszybciej jednak rozwijał się transport szynowy w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym. Niemniej jednak ważną rolę odgrywały także liczne trasy poboczne oraz prywatne linie kolejowe, które powstawały nierzadko w wyjątkowo trudnych warunkach topograficznych, jak na przykład w Karkonoszach czy Hrabstwie Kłodzkim. Ich znaczenie zarówno dla przemysłu jak i dla turystyki można zaobserwować na przykładzie Kolei Izerskiej pomiędzy Jelenią Górą a Kořenovem.

Model pierwszej wyprodukowanej na Śląsku lokomotywy, skala 1:34, 1860 r., Maschinenbauanstalt G. H. von Ruffer we Wrocławiu, modelarz Johannes Fischer, fot. Muzeum Śląskie w Görlitz

Po 1847 r. założone zostały w Görlitz zakłady produkujące tabor kolejowy wraz z szeroką gamą wyposażeń oraz licznymi innowacjami technicznymi. Z racji tego dla miasta kolej żelazna odgrywa do dziś zasadniczą rolę gospodarczą. Między innymi produkowano tu w latrach 30. XX w. lokomotywę pośpieszną Fliegende Hamburger (Latający Hamburczyk) oraz Fliegender Schlesier (Latający Ślązak). Przedstawiony będzie w wystawie także rozwój zakładów produkujących tabor kolejowy z siedzibą w Niesky, który w produkcji wagonów towarowych zajmuje obecnie czołowe miejsce na skalę europejską. Ponadto zaprezentowane będą także dzieje Reichsbahn-Ausbesserungswerk Lauban, który w okresie od 1945 r. do 2000 r. działał do pod polską nazwą jako Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Lubaniu.

Wystawa kieruje szczególną uwagę na oba jubileusze otwarcia budynków dworcowych w Görlitz. Specjalnie wykonany na tę okazję model przedstawia pierwszy budynek dworca z 1847 r. Centralnym eksponatem wystawy jest potężna makieta o wymiarach 18x2,5 m. Model w skali 1:87 wiernie odzwierciedla budynek i teren dworca z roku 1917. Wykonany został on w trakcie wieloletniej pracy przez Ingo Wobsta i po raz pierwszy można go będzie zobaczyć w całości. Liczne fotografie i dokumenty objaśniają dzieje dworców w Görlitz od 1847 r. do dnia dzisiejszego.

Robert Scholz (1843-1926): Dworzec kolejowy w Görlitz, 1928 r., fot. Ratsarchiv Görlitz

Podczas trwania wystawy będą organizowane liczne prezentacje uzupełniające. Pierwsza z nich rozpocznie się 15 października 2017 r. i poświęcona będzie fotografiom historycznym dokumentującym budowę linii kolejowej między Jelenią Górą a Lwówkiem Śląskim w latach 1906 - 1909. Fotografie te pochodzą ze zbiorów muzeum partnerskiego – Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze. W lutym 2018 zaprezentujemy Państwu imponujący zbiór tabliczek znamionowych wagonów z całej Europy. Są to eksponaty wypożyczone z Muzeum Regionalnego w Lubaniu. W maju 2018 można będzie podziwiać ruchomy model Kolei Izerskiej wraz z dworcami od Szklarskiej Poręby Dolnej (Niederschreiberhau) do Kořenova (Polaun).

Schlesisches Museum zu Görlitz
Schönhof, Brüderstraße 8
02826 Görlitz
Tel. +49 (0) 3581 87910
[email protected]
www.schlesisches-museum.de

Godziny otwarcia:
wt.-niedz. w godz. 10.00 – 17.00
(Specjalne godziny otwarcia we święta, podczas jarmarku bożonarodzeniowego oraz w pierwszym kwartale roku 2018)

Robert Scholz (1843-1926): Stary dworzec kolejowy w Görlitz, koniec XIX w., fot.: (pęknięta płytka szklana) Ratsarchiv Görlitz