Historyczny dar dla Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Niezwykły dar dla Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Fundacja Lanckorońskich podarowała placówce we Wrocławiu 43 unikatowe, rodzinne pamiątki w postaci miniatur wykonanych przez największych mistrzów takich jak Jeana Baptistę Isabeya czy Augustyna Ritta. Jak mówi Piotr Piniński, prezes fundacji, to dar o tyle wyjątkowy, bo również ostatni, jaki był w jej posiadaniu:

Podarowana kolekcja pochodzi ze zbioru Karola Lanckorońskiego, wybitnego polskiego arystokraty i dostojnika na dworze austrowęgierskim. Jego działalność pro publico bono kontynuowały dzieci – Antoni Adelajda oraz Karolina, założycielka Fundacji Lanckorońskich, która żyła na przestrzeni trzech wieków: XIX, XX i XXI.

Najstarsza miniatura wykonana na kości słoniowej przedstawia wizerunek króla Zygmunta III. To ważne wydarzenia dla Wrocławia, jak każde dzieło sztuki polskiej, mówi dyrektor Ossolineum Adolf Juzwenko:

Dar dla wrocławskiego Ossolineum to ostatnie dzieła sztuki, jakie w posiadaniu miała Fundacja Lanckorońskich. Pozostała część kolekcji Karoliny Lanckorońskiej możemy podziwiać między innymi na Zamku Królewskim na Wawelu czy w Bibliotece Jagiellońskiej.

To unikatowa kolekcja niewielkich rozmiarów dzieł sztuki o wysokiej klasie artystycznej i znacznej wartości historycznej. Darowana kolekcja pochodzi ze zbioru Karola Lanckorońskiego (1848-1933), wybitnego polskiego arystokraty, dostojnika na dworze austrowęgierskim, intelektualisty, archeologa, znawcy sztuki, kolekcjonera i mecenasa. Jego działalność pro publico bono kontynuowały dzieci - Antoni (1882-1965), Karolina (1898-2002) i Adelajda Lanckorońscy (1905-1980).

Karolina Lanckorońska, założycielka Fundacji Lanckorońskich, instytucji znakomicie wspierającej polską humanistykę, to jedna z najbardziej zasłużonych osób dla polskiej nauki i kultury XX w. Przed II wojną światową związana była z lwowskim środowiskiem naukowym. Jest pierwszą kobietą w Polsce, która uzyskała habilitację z zakresu historii sztuki (na Uniwersytecie Jana Kazimierza). W czasie wojny, jako żołnierz polskiego Podziemia, zaangażowała się w działalność konspiracyjną, była aresztowana przez Gestapo, więziona w Ravensbrück. Po wojnie zamieszkała w Rzymie, aktywnie wspomagając polską naukę i polskie instytucje emigracyjne. Odziedziczoną po ojcu znakomitą kolekcją sztuki obdarowała Zamek Królewski na Wawelu i Zamek Królewski w Warszawie; ponadto w Krakowie Polską Akademię Umiejętności, Bibliotekę Jagiellońską i Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w Warszawie Muzeum Narodowe oraz Muzeum Wojska Polskiego.

Przekazany do Ossolineum zbiór miniatur jest charakterystyczny dla arystokratycznej, rodzinnej kolekcji. Zawiera wizerunki przodków oraz podobizny znakomitości historycznych, niektóre z nich są autorstwa wybitnych artystów: m.in. Jeana Baptisty Isabeya, Augustyna Ritta, Henryka Fügera. Obejmuje obiekty reprezentujące różnorodne epoki i techniki wykonania. Od najstarszej, XVII-wiecznej miniatury z portretem Zygmunta III, malowanej olejno na pergaminie; poprzez XVIII-wieczne wizerunki malowane akwarelą i gwaszem na kościanej płytce, oprawiane w medaliony; XIX-wieczne malowane akwarelą na papierze lub wykonane w technice emalii na porcelanie; aż do malowanego u schyłku XIX w. przez Johannesa Zehnagrafa na podkładzie fotograficznym portretu Margarethe z Lichnowskich Lanckorońskiej, matki Karoliny Lanckorońskiej.