Jest kilka tysięcy razy droższy od złota! Złoża są na Dolnym Śląsku?

Jest bardzo drogi, ekstremalnie rzadki, a jego złoża mogą występować na Dolnym Śląsku. Hel-3, zwany także kosmicznym pierwiastkiem.

Hipotezę o jego obecności w Sudeckim Uskoku Brzeżnym opracował Michał Banaś z Polskiej Akademii Nauk. Powołuje się m. in. na wyniki badań prowadzonych w latach 60 oraz 70-tych. Podkreśla, że potwierdzenie tych złóż byłoby ogromnym przełomem: - Jest Kilka tysięcy razy droższy od złota (...)

Michał Banaś dodaje, że potwierdzenie tej hipotezy jest niezwykle trudne, ale technicznie wykonalne. Zwłaszcza, że Polska jako jeden z nielicznych krajów, dysponuje odpowiednim sprzętem. Takich urządzeń jest na świecie 40 i Polska akurat jedno z nich posiada:

Na zdjęciu głównym widać, gdzie uskok, który zaczyna się na skraju pól (fot. Grzegorz Bijak/www.ahojmedia.pl). Poniżej Przedgórze Sudeckie (widać Sudecki uskok brzeżny)/fot. Tomasz Majtyka/Wikimedia Commons

Hel-3 to stabilny izotop helu. Nazywany jest pierwiastkiem przyszłości lub pierwiastkiem kosmicznym. Używany jest w przemyśle, np. przy czujnikach neutronów oraz przy badaniach naukowych. Jest niezwykle pożądany ze względu na swoje wartości energetyczne. Jednocześnie jest bardzo rzadki, a produkcja bardzo skomplikowana. Co ciekawe, naukowcy rozważają możliwość wydobycia i transportu tego izotopu aż z... Księżyca. Pod względem technicznym, na razie jest to jednak niewykonalne.

ilustracja poniżej: opracował Michał Banaś

Dla radiowroclaw.pl Michał Banaś, Instytutu Nauk Geologicznych, Polskiej Akademii Nauk:
- W naszej hipotezie zakładamy, że Sudecki Uskok Brzeżny jest źródłem gazu, który może zawierać izotop hel-3, czyli bardzo cenny pierwiastek. Ta hipoteza opiera się na dwóch faktach. Po pierwsze w miejscowości Odolanów pod Wrocławiem jest złoże gazu ziemnego, które zawiera od trzech do pięciu procent helu. Tak naprawdę nie wiadomo jednak skąd on pochodzi. Drugi fakt to badania izotopowe helu, które zostały przeprowadzone w latach 60 i 70-tych. Wyniki są zaskakujące, ponieważ stężeniu helu-3 jest co najmniej 10 razy większe w stosunku do tego co być powinno. Mamy kserokopie raportów z tego okresu, które są pisane cyrylicą. Hipotezę można zweryfikować w taki sposób, że należy pobrać próbki powietrza bezpośrednio spod stropów obiektów podziemnych znajdujących się bardzo blisko uskoku. Czyli na przykład z obserwatorium pod zamkiem Książ. Należy podkreślić, że w tym przypadku przejście od teorii do praktyki jest bardzo trudne. Ten izotop jest wykorzystywany praktycznie tylko w dwóch krajach na świecie, więc takie badania byłyby bardzo nowatorskie. Ale nie jest to niewykonalne.

Jak podaje Wikipedia: Sudecki Uskok Brzeżny to strefa nieciągłości oddzielająca Sudety od Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej, a pod względem geologicznym Sudety od bloku przedsudeckiego. Ciągnie się od okolic Vidnavy (Czechy) do Złotoryi. Dalszy przebieg uskoku na wschód i na zachód jest hipotetyczny.

mapa poniżej: opracował Michał Banaś