Wyjątkowa figura nareszcie w całości

Już w kwietniu ubiegłego roku informowaliśmy o tym, że po 70 latach do Wrocławia wróciła XV-wieczna rzeźba zdobiąca dawniej kościół św. Marii Magdaleny. Figura Madonny z Dzieciątkiem została poważnie uszkodzona w 1945 roku i rozdzielona na dwie części, z których każda przechowywana była w innym miejscu - opowiadał wówczas Radiu Wrocław dyrektor Muzeum narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski.

Zabytek będzie można oglądać w kwietniu ub. roku. Następnie rzeźba trafiła do pracowni konserwatorskiej, gdzie była scalana. Tam też wykonana zostanie kopia Madonny, która trafi do kościoła.

Konserwacja zabytku jest już niemal ukończona. O wszystkim dowiemy się właśnie na dzisiejszej konferencji.

Późnogotycka piaskowcowa figura Madonny z Dzieciątkiem, autorstwa prawdopodobnie Jacoba Beinharta, była elementem rzeźbiarskiego wystroju elewacji zachodniej kościoła pw. św. Marii Magdaleny i Apostoła Andrzeja we Wrocławiu. Poważnemu uszkodzeniu uległa w 1945 r. w trakcie oblężenia „Festung Breslau", kiedy to świątynia straciła dachy i hełmy wież.

Głowa Madonny przez wiele lat uznawana była za zaginioną. Została „odnaleziona" przez dr. hab. Romualda Kaczmarka, historyka sztuki, pracownika naukowego Uniwersytetu Wrocławskiego w Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Trafia tam w 1989 r. jako spadek po zmarłym poznańskim historyku sztuki i kolekcjonerze prof. dr. hab. Eugeniuszu Iwanoyce.

W kwietniu 2015 r. - ocalałe części rzeźby uzyskały szansę na połączenie. Dzięki staraniom dr. hab. Piotra Oszczanowskiego, dyrektora Muzeum Narodowego we Wrocławiu, udało się uzyskać zgodę na przekazanie głowy i torsu figury Madonny do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

„Scalona" stanie się dzięki podjętym pracom konserwatorskim nie tylko uosobieniem piękna - i to jakiego piękna! - ale też pewnego rodzaju symbolem. Nie tylko burzliwych losów zabytków wrocławskich w XX wieku, ale przede wszystkich naszych marzeń o tym, aby ten obrócony prawie w perzynę świat dawnej sztuki naszego miasta skutecznie próbować odzyskiwać, starać się go wzbogacać i czynić wartościowszym. Zapewne zrobiliśmy - i jest na to wiele wspaniałych przykładów czynów i postaw niezwykłych wręcz ludzi, bezgranicznie oddanych idei ratowania zabytków Wrocławia - wszystko to,co byliśmy w stanie zrobić. Ale bezmiar skali potrzeb w tym zakresie niejednokrotnie nas jednak przerósł. Bądźmy dzisiaj zatem mądrzejsi tymi właśnie doświadczeniami, czerpmy wiedzę z sukcesów i porażek tych pionierów, którzy swoje życie poświęcali w imię czynienia tego świata (czytaj: miasta) lepszym. Doceńmy ich zasługi i zrealizujmy ich marzenia. I dlatego właśnie „Scalona" niech stanie się pomnikiem tych wszystkich, którzy mają właśnie takie marzenia - o pięknym, otwartym, różnorodnym i tolerancyjnym Wrocławiu. O mieście wyjątkowym i jednym w swoim rodzaju.

Madonna z Dzieciątkiem reprezentuje popularny na Śląsku w 2. połowie XV i na początku XVI w. typ ikonograficzny przedstawienia Marii Wniebowziętej (_Assunta_), w którym ukoronowana Madonna z Dzieciątkiem stoi na sierpie księżyca z męską maską lunarną. Tego typu przedstawienie Marii z Dzieciątkiem interpretowano jako wyraz zwycięstwa - czystej, wolnej od grzechu pierworodnego dziewicy nad demonem, nad zmiennością i niedoskonałością świata ziemskiego. Zdaniem Bożeny Guldan-Klameckiej rzeźba Marii powstała wkrótce po roku 1500: zdaje się za tym przemawiać sposób modelowania szat, w którym duże gładkie powierzchnie draperii ożywione są „zagnieceniami" analogicznymi do tych, jakie występują m.in. w figurach z grupy Drogi na Golgotę z roku 1500, a później także w rzeźbie Marii z Dzieciątkiem z retabulum wrocławskich pozłotników z 1507 r., które pochodzą z kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu.

Informacja na podstawie tekstu Bożeny Guldan-Klameckiej, st. kustosza-kuratora Galerii Sztuki XII-XV w. Muzeum Narodowego we Wrocławiu.