Małe miasteczka: Trzy ulice, jeden bar... (POSŁUCHAJ)

Pustoszeją centra miast. Władze Jeleniej Góry oferują lokale artystom, by ożywić centrum. W Kamiennej Górze, przetarg na 7 lokali w centrum miasta zakończył się fiaskiem. Nie było ani jednego chętnego.

Kupcy, którzy jeszcze w centrum działają zwrócili się do burmistrza Krzysztofa Światka o zmniejszenie obciążeń podatkowych. To jest jednak tylko próba złagodzenia skutków sytuacji, a nie jej uzdrowienia. Może to nie być łatwe, bo powstają kolejne sklepy wielkopowierzchniowe, a także galeria handlowa przy ulicy Jana Pawła II.

O tym, czy w ogóle można ożywić centrum Kamiennej Góry i podobnych do niej miast i miasteczek, rozmawialiśmy w Radiu Wrocław. Wóz satelitarny naszej rozgłośni stanął na kamiennogórskim rynku.

Posłuchaj dyskusji w Radiu Wrocław:

Komentuje socjolog miasta
dr habilitowany Mateusz Błaszczyk
Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Kondycja centrum miasta, rynku i jego okolic jest pewnym probierzem generalnej kondycji, stanu rozwoju albo niestety czasem regresu miasta.

Traktujemy centrum jako miejsce szczególnie charakterystyczne, pewną kwintesencję miejskości, gdzie powinno się koncentrować wszystko co najlepsze. Tak to wynika z logiki historycznej miast, że centrum stanowi miejsce odświętne, swoisty salon miasta. Salon miasta i dla mieszkańców, którym mogą się chwalić i cieszyć, i przede wszystkim dla turystów, przybyszów z zewnątrz.

Tam są przestrzenie najbardziej prestiżowe, dlatego lokują się się tu instytucje, przedsięwzięcia, firmy, którym na prestiżu najbardziej zależy. Dlatego w centrach mamy do czynienia najczęściej z bankami, ekskluzywnymi sklepami i tym podobnymi miejscami. Centrum powinno być miejscem, w którym odpoczywamy, konsumujemy czas wolny w taki niecodzienny, odświętny sposób.

Natomiast czy tak się dzieje czy też nie, zależy od tego co to centrum, a zwłaszcza miasto ma do zaoferowania. Bo jeśli miasto jest biedne, ludzi nie stać na taką odświętność i konsumowanie, to wtedy taka przestrzeń zamiera. Przestaje być atrakcyjna i prestiżowa, wyprowadzają się przedsięwzięcia, instytucje, firmy, sklepy, które budowały ten specjalny anturaż miejsca wyjątkowego. Wtedy mamy do czynienia z upadkiem - nie ma po co tam iść, nie ma kto tam iść. Centrum zamiera.

Jak temu zaradzić? Jest to kwestia bardzo złożona. Przede wszystkim trzeba ożywić to centrum, czyniąc je atrakcyjnym. Po to, żeby ludzie mieli powód tam przychodzić i spędzać czas. Do tego trzeba ich zachęcić, metody tego zachęcenia są różne.

Dość popularnym działaniem jest rewitalizacja centrów, czyli inwestowanie w to, żeby było po prostu ładnie. Jak będzie ładnie, przyjemnie, to wtedy zakłada się, że przestrzeń atrakcyjna, publiczna, otwarta będzie ściągała ludzi. Jeśli jednak ta przestrzeń będzie wypełniona sklepami, które będą za drogie dla tych ludzi, to nie będą tam przychodzić, bo po co, skoro ich nie będzie stać. Jest to problem dużo szerszy, problem generalnie odwrócenia regresu miast i wejścia na ścieżkę ożywienia.