Kandyduj w wyborach, to proste! (ROZMOWA)

Kto może kandydować?
Po pierwsze - nie ma istotnych przeszkód gdy idzie o kwestię cenzusów majątkowych - 200 lat temu we Wrocławiu, żeby zostać rajcą, trzeba było mieć 100 tys. guldenów rocznego dochodu, dzisiaj takich wymogów nikt nikomu nie stawia. Nie ma też kwestii dotyczących cenzusu wykształceniowego. Nie wspomnę, że 200 lat temu nikt by nie wybrał kobiety, bo nie mogły kandydować.

Jak jest dziś?
Radnym może być przede wszystkim osoba, która ma zdolność do czynności prawnych - trzeba mieć ukończonych lat 18. Ale żeby kandydować na wójta, burmistrza lub prezydenta, trzeba mieć już lat 25. Trzeba też być obywatelem. Do rad gmin, począwszy od 2004 roku, kandydować mogą nie tylko mieszkający na terenie tychże gmin obywatele Polski, ale także stali mieszkańcy z krajów członkowskich UE. Jeżeli jednak kandydujemy do rady powiatu albo do sejmiku województwa, musimy mieć obywatelstwo Polskie.  Podobnie nie może zostać wójtem, burmistrzem ktoś, kto nie jest Polakiem. Obywatel musi mieć ponadto pełnię praw publicznych. Jest jeszcze jedna sprawa - osoby urodzone przed 1 sierpnia 1972 roku muszą złożyć oświadczenie lustracyjne. Niektóre z tych osób za współpracę ze służbami mogły zostać skazane na utratę prawa wybieralności na czas określony - od 3 do 10 lat.

ZOBACZ KONIECZNIE: Kandyduj w wyborach! Przewodnik dla tych, którzy chcą coś zmienić

A jak z kwestią karalności?
Nie mogą kandydować ci, którzy zostali skazani prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne; musi ono być ścigane z oskarżenia publicznego. Jak się zgłasza listy, nikt tego nie bada, ale przyjmujemy, że składając oświadczenie, kandydat ma świadomość odpowiedzialności karnej.

Co z terminami?
Grupa wyborców, minimum pięciu, rejestruje komitet do 8 września. Ważne, żeby komitet nazywał się komitet wyborczy wyborców plus nazwa, nazwa nie może przekraczać łącznie 45 znaków drukarskich; na przykład Komitet Wyborczy Wyborców Marka Obszarnego. Dokument niesie się do komisarza wyborczego.  Piszemy oświadczenie, dołączamy listę pięciu osób, dane osobowe, każda z tych osób się podpisuje. Taki komitet musi wybrać pełnomocnika wyborczego. W przypadku gminy jest on jednocześnie pełnomocnikiem finansowym. W przypadku powiatu i województwa należy wybrać dwóch pełnomocników - jeden wyborczy, a drugi - finansowy. Później komitety przystępują do formowania list wyborczych - do 17 października należy je zgłosić. Każda lista będzie wymagała poparcia.

Jakiego?
W gminie z jednomandatowym systemem pod każą listą musi zostać złożonych 25 podpisów z pełnymi danymi osobowymi i podpisami własnoręcznymi popierających. Te listy są weryfikowane. Przy radzie powiatu trzeba aż 200 podpisów. W przypadku miasta Wrocławia - 150 pod jedną listą. W przypadku sejmiku - 300. Zbierać podpisy może praktycznie każdy wyborca.

Posłuchajcie całego wywiadu:

 fot. Uniwersytet Wrocławski