Żywe Muzeum Techniki

Od samego początku powstania Muzeum organizatorom zależało na tym żeby nie tylko ochronić historyczny zespół parowozowni w Jaworzynie Śląskiej, ale także utrzymać go w ruchu. Po przeprowadzeniu wieloletnich prac adaptacyjnych i przystosowaniu bocznicy kolejowej do zwiedzania przyszedł czas na uruchamianie budynków i urządzeń.

Centralny punkt parowozowni, najważniejszy element układu torowego stanowi, pochodząca z lat 30-tych XX wieku obrotnica kolejowa. Urządzenie umożliwiające obracanie lokomotyw, wagonów i innych pojazdów kolejowych w celu zmiany kierunku jazdy, ale przede wszystkim umożliwiające postój na wachlarzu hali głównej. Obecnie, z uwagi na ograniczony ruch w parowozowni, obrotnica pełni role głównie demonstracyjną i w trakcie przejazdów turystycznych po bocznicy, każdy zwiedzający ma szansę osobiście zobaczyć jej działanie.

Hala wachlarzowa zaadaptowana została do celów wystawienniczych, przechowywane są w niej najcenniejsze lokomotywy i pojazdy w zbiorach Muzeum; m.in. polska pospieszna lokomotywa parowa Pt31-49, najstarszy parowóz w jaworzyńskiej kolekcji TKh2-12 z 1890 r. czy improwizowany wagon pancerny z okresu II Wojny Światowej. Mimo nowej roli hali, wciąż 4 stanowiska wykorzystywane są jako miejsca napraw i obsługi bieżącej lokomotyw i wagonów używanych w pracy przewozowej. W wydzielonej części przechowywane są lokomotywy 409Da-1 czy 410D-51, które w weekendy przewożą turystów bo bocznicy muzealnej.

Wzdłuż toru 303, głównego toru komunikacyjnego na terenie muzeum znajdują się olejarnia i kanał oczystkowy. W olejarni przechowywane są oleje i smary potrzebne do smarowania elementów ruchomych w lokomotywach, także parowych. Kanał oczystkowy, znajdujący się w torach pierwotnie umożliwiał oczyszczanie palenisk lokomotyw parowych z popiołów, dziś wykorzystany jest jako kanał rewizyjny dla wagonów i pojazdów spalinowych.

Szczególnym miejscem jest warsztat kolejowy, obiekt który poddany został kompleksowemu remontowi w 2021, który obejmował nie tylko prace budowlane, ale również remont i konserwację maszyn warsztatowych z lat 1900-1960, z których część została uruchomiona i prezentowana jest zwiedzającym.

Najlepszą i najbardziej atrakcyjną formą zwiedzania kolejowej infrastruktury Muzeum Kolejnictwa na Śląsku jest udział w przejazdach po tzw. Trasie Parowozowej organizowanych we wszystkie weekendy i wybrane święta. Zapraszamy!