Znamy nominowanych do Nagrody Edytorskiej Dobre Strony i Pióro Fredry

Książki nominowane do Nagrody Edytorskiej Dobre Strony:

1. “Gdzie ty jesteś, koguciku?”, tekst i ilustracje: Anna Kaźmierak, Wydawnictwo: Wytwórnia

Dlaczego wydawnictwo zdecydowało się zgłosić właśnie tę książkę?

Jesteśmy pod wielkim wrażeniem talentu Anny Kaźmierak, jej autorskiego stylu. Cieszymy się, że udało nam się namówić ją do współpracy. Jej efektem jest książka, która łączy polski folklor z autorską zabawą i fantazją. Malarski styl Anny jest bardzo wyrazisty, odważny. Ta książka ma szansę podbić serca czytelników na całym świecie. Bogata, strojna, pełna koloru, rytmu, kipiąca twórczą ekspresją etnograficzna podróż po Polsce i wyszukiwanka dla najmłodszych. Szukamy kogucika ukrytego wśród kolorowych wzorów i bohaterów ludowych zwyczajów. Kogucik przybiera różne formy: raz jest drewnianą zabawką, raz papierową wycinanką lub metalowym wiatrowskazem. Innym razem zdobnie upiększa haftowane stroje, pomaga w ekspresji muzycznej, a czasem staje się rekwizytem odgrywanego od wieków wiejskiego teatru. Koguciki – kolorowe, gliniane, drewniane – uwalniają wyobraźnię i dziecięcą radość.

Autorka o pracy nad książką:

“Praca nad książką to było przetwarzanie przez własną wrażliwość plastyczną motywów materialnego i niematerialnego dziedzictwa do niedawna, a gdzieniegdzie jeszcze do dziś, odtwarzanego przez nieliczne już lokalne wspólnoty na polskich wsiach. Jest to wyraz mojej, być może naiwnej, bo w dziecięcy sposób wyrażonej tęsknoty za przestrzeniami kultury, które pod wpływem oddziaływania przyrody i wspólnej lokalnej historii, były gwarantem poczucia ciągłości. Maluję i pokazuję innym zwyczaje i przedmioty pełne mocy, według mnie nie tylko symbolicznej.” Anna Kaźmierak

Anna Kaźmierak – malarka, ilustratorka i graficzka, absolwentka Akademi Sztuk Pięknych w Łodzi. Bada tradycyjną kulturę polskiej wsi, czerpie z niej artystyczną inspirację, tworząc etnograficzne książki dla dzieci. Laureatka nagrody graficznej Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY oraz Nagrody Edytorskiej Dobre Strony. Prowadzi warsztaty artystyczne inspirowane sztuką ludową dla dzieci i dorosłych. annakazmierak.pl

2. “Pan Wyrazisty”, tekst: Olga Tokarczuk, ilustracje: Joanna Concejo, projekt graficzny: Maria Szczodrowska, Radek Staniec, Wydawnictwo: Format

Twarz Pana Wyrazistego natychmiast zapada w pamięć. Jest rozpoznawany błyskawicznie – wystarczy, że pojawi się na ulicy i wszyscy z daleka się do niego uśmiechają. Kiedyś zagrał nawet w reklamie – gratulowano mu sukcesu i chwalono, że jego twarz tak dobrze sprzedała produkt.

"Pan Wyrazisty" bardzo podoba się sam sobie. Kupił supertelefon i z upodobaniem robi tysiące selfie. Jego niepoliczalne wizerunki wędrują po sieci. Pewnego dnia staje jednak przed lustrem i z przerażeniem zauważa, że jego rysy się zatarły, a twarz stała się rozmytą plamą. Z każdym kolejnym zdjęciem blednie wyrazistość Pana Wyrazistego.

Czy Pan Wyrazisty odzyska swój utracony skarb – nieskazitelnie piękną twarz? Czy ci, których spotka w mrocznych zakamarkach dzielnicy na przedmieściu pomogą mu znaleźć rozwiązanie? Czy świat będzie na powrót go podziwiał, a on sam będzie znowu dla siebie jedyny i wyjątkowy?

W swojej nowej opowieści Olga Tokarczuk i Joanna Concejo (znane jako współautorki "Zgubionej duszy”, wyd. Format 2017) zabierają nas w fikcyjny świat, do złudzenia przypominający czasy, w których przypadło nam żyć – z rozbuchanym "ja”, natręctwem autoprezentacji, kultem młodości, imperatywem szczęścia i obsesją lansu. Czy wyjdziemy z tego świata cało?

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

3. “To jest Maks”, tekst: Patryk Pufelski, ilustracje: Justyna Sokołowska, Wydawnictwo: Dwie Siostry

Wzruszająca, ujmująca prostotą opowieść o tym, czym jest dom – i o tym, co jest w nim najważniejsze.

Maks to ogromny ślimak afrykański. Jeszcze niedawno mieszkał w Ukrainie z chłopcem, który woził go zabawkową ciężarówką. Potem musieli uciekać, bo wybuchła wojna. Dziś mieszka pod jednym dachem z suczką, której opiekunka zmarła, porzuconym żółwiem i gekonem, który znudził się pewnej dziewczynie.

W tej książce historie zwierząt, które musiały opuścić swoje domy, prowadzą nas do namysłu nad tym, czym jest dom. Czy tylko ślimak może zabrać go ze sobą wszędzie, dokąd pójdzie? Czy dom bez mieszkańców nadal jest domem?

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

4. “Święta cały rok”, tekst: Tomek Żarnecki, ilustracje: Gosia Kulik, Wydawnictwo: Warstwy

Według różnych danych na świecie istnieje od 4 200 do 10 000 religii, wyznań i wierzeń, ponadto niezliczona ilość kultur i społeczności. Święta cały rok autorstwa Gosi Kulik (jednej z najważniejszych obecnie polskich autorek komiksów i ilustratorek) oraz Tomka Żarneckiego (współprowadzącego warsztaty dla młodzieży z projektowania książki i prowadzenia narracji za pomocą słowa i obrazu) to kolorowa i pasjonująca podróż dookoła globu śladami świąt i tradycji. Święto Świateł, Dzień Świętej Łucji, Tybetański Nowy Rok i wiele innych.

Gosia Kulik tworzy powieści graficzne, ilustracje, picturebooki. Autorka poruszających Poczwarek, Chemii z Niemiec i Najbrzydszej dziewczynki na świecie tym razem zaprasza czytelników do świątecznego stołu, albo raczej – do świątecznych stołów. Święta cały rok to katalog różnorodności, z którego najmłodsi (ale nie tylko!) czytelnicy dowiedzą się jak fascynujące mogą być wierzenia i tradycje. To książka o różnicach, ale też o podobieństwach. Bez względu na miejsce na mapie, w którym akurat się znajdujemy, tak samo przeżywamy święta, czekamy aż się zaczną, cieszymy się z czasu spędzonego z rodziną i przyjaciółmi. A potem oczekujemy następnych. Tomek Żarnecki i Gosia Kulik opowiadają i rysują nam przenikanie się kultur, wspólne źródła radości, legend, tradycji.

Skąd wziął się pomysł, żeby na iglaste drzewko zakładać świecące przedmioty? Kim są łapacze węży? Czy wolelibyście wziąć udział w bójce czy w pikniku pod kwitnącą wiśnią? I czym różni się irański Święty Mikołaj od tego, którego znamy w Polsce? Tego wszystkiego dowiemy się ze Świąt cały rok. Przeczytamy to i zobaczymy, bo ilustracje to bardzo ważny gość na tej literackiej uroczystości.

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

5. “Ziemianie”, tekst: Ewa Solarz, ilustracje: Robert Czajka, Wydawnictwo: Druganoga

Książka "Ziemianie” to część raportu regularnie przygotowywanego przez Kosmitów o wszystkich planetach. Wykorzystując ten żartobliwy koncept, autorzy przedstawiają informacje o Ziemi (jednej z nieskończenie wielu planet) i jej mieszkańcach (nie tak znowu wyjątkowych jak im się zdaje) w sposób obiektywny, za pomocą danych liczbowych, unikając ocen i analiz.

Czego więc czytelnik dowie się z raportu kosmitów? Bardzo wielu rzeczy!

W raporcie Kosmici podają między innymi dane dotyczące wyglądu i zachowania Ziemian – zauważają, że Ziemianie się między sobą różnią, mają różne kolory skóry, oczu, włosów, mówią różnymi językami, używają różnych alfabetów, jedzą w odmienny sposób (sztućce, pałeczki, ręce), są lewo- i praworęczni, żyją w miastach i na wsi, są biedni i bogaci, żyją dłużej albo krócej, są grubi i chudzi, jedni wyrzucają jedzenie, inni głodują, jedni mają dostęp do edukacji, elektryczności, bieżącej wody i toalety, a inni nie…

Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

Książki nominowane do Nagrody Edytorskiej Pióro Fredry:

1. "Wy-twórcy książek. Historia społeczności wydawniczej w czasach PRL-u", pod redakcją i projektem graficznym Jacka Mrowczyka, Wydawnictwo: Wydawnictwo Karakter i ASP Katowice

Dlaczego wydawnictwo zdecydowało się zgłosić właśnie tę książkę?

"Zdecydowaliśmy się zgłosić książkę "Wy-twórcy" pod redakcją Jacka Mrowczyka, ponieważ w przystępny i atrakcyjny wizualnie sposób – poprzez opowieść o okładkach książek – przedstawia szerokiej publiczności panoramę społeczności wydawniczej okresu PRL-u: najważniejsze oficyny, zasłużonych redaktorów i projektantów. Przypomina realia i wyzwania, z jakimi przez dekady musiały mierzyć się osoby, które związały swoje życie z branżą wydawniczą. Stanowi ważne świadectwo zapominanego powoli dziedzictwa polskiej kultury, źródło edytorskich zachwytów i inspiracji – tak dla profesjonalistów (wydawców, projektantów, redaktorów), jak i dla wszystkich miłośników książek."

Książka składa się z imponujących 400 stron, ponad 500 ilustracji. Szczegółowe szkice przedstawiają siedemnaście najważniejszych oficyn okresu PRL-u, a obraz uzupełniają rozmowy z redaktorami i projektantami z tamtych lat.

2. “Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u”, autor: Agata Szydłowska, projekt okładki: Marian Misiak, projekt typograficzny: Robert Oleś, Wydawnictwo: Czarne

Dlaczego wydawnictwo zdecydowało się zgłosić właśnie tę książkę?

“Badaczka Agata Szydłowska wykonała tytaniczną pracę, poszukując odpowiedzi na pytanie: jak tak naprawdę urządzano się w PRL-u? Błyskotliwie łączy historię społeczną, opowieść o przemianach politycznych i kulturowych z bogactwem materiałów i świadectw. „Futerał” to nowatorska opowieść o mieszkaniu jako jednym z centralnych obiektów zmartwień, troski, zabiegów, dumy, snobizmów i zaradności pokoleń Polek i Polaków. To starannie wydana książka pełna niepublikowanych dotąd ilustracji. I tak jak dla Waltera Benjamina dom jest „futerałem dla człowieka prywatnego”, tak dla Szydłowskiej jest też jednym z kluczy do odczytywania polskiej historii XX wieku.”

Blurb Marcina Wichy:

Rozmach tej książki robi wrażenie. Agata Szydłowska wywraca stolik (z Ładu) i potrząsa meblościanką. Pozbywa się ozdób, wyrzuca nostalgiczne opowieści. Projektowanie przedstawia jako wynik procesów społecznych. Pokazuje, jak historia urządzała PRL-owskie mieszkania.

Słowa uznania Beaty Chomątowskiej:

„Futerał” jest kompleksową historią z wyczuleniem na szczegół, uważną podróżą przez miejski, domowy kraj­obraz Polaków z tamtych czasów. Choć ta podróż przypomina nieco jazdę maluchem znad Bałtyku w Tatry przed erą autostrad, gdyż chronologiczne ujęcie tematu sprawia wrażenie, że kręcimy się w kółko i buksujemy, raz po raz natrafiając na te same wątki. Tymczasem to tylko te same, nierozwiązane problemy, odbijające się czkawką kolejnym pokoleniom. Łatwo o nich zapomnieć wśród dzisiejszych zachwytów nad jakością polskiego rzemiosła, gdy pamięć, zwłaszcza młodych osób, zapełniają – jak pisze autorka – „obrazy i opowieści kształtowane przez popkulturę, mity i politykę”.

3. “Z Nocy i Mowy. Wybór opowieści”, tekst: Marina Pankowski, projekt okładki i stron tytułowych: Wojtek Janikowski, na podstawie koncepcji Przemka Dębowskiego, opracowanie typograficzne: Manufaktura, Wydawnictwo Ossolineum

Dlaczego wydawnictwo zdecydowało się zgłosić właśnie tę książkę?

“Z Nocy i Mowy. Wybór opowieści Mariana Pankowskiego to jedenasta książka, która ukazała się w ossolińskiej serii Z Kraju i ze Świata. Zależy nam, aby w serii tej prezentowana była literatura nowoczesna i niebanalna, co sygnalizuje już projekt okładki przygotowany przez Wojtka Janikowskiego – intrygujące fotografie, mające przykuć uwagę czytelników a zarazem współgrać z treścią utworów, zestawione są z wyrazistą kolorystyką. Książki charakteryzują się również zindywidualizowanym opracowaniem typograficznym – pracownia Manufaktura każdorazowo projektuje wnętrze książki, mając na względzie charakter publikacji i wyróżniające się elementy tekstu.

Tom próz Mariana Pankowskiego jest egzemplaryczny dla całej serii. Żółtozłota kolorystyka frontu okładki została przełamana granatem, co stanowi nawiązanie do letniej scenerii dwóch utworów opublikowanych w książce (Smagła swoboda, Granatowy Goździk) oraz tytułowej Nocy – pojęcia organizującego wyobraźnię artystyczną Pankowskiego. Zamieszczone na okładce zdjęcie, przedstawiające dwóch chłopców próbujących chwycić zębami bułkę, wyraża sensualny charakter twórczości autora Matuga idzie. Dobrze przedstawia to w posłowiu Marian Bielecki, omawiając debiutancką prozę Pankowskiego: „Smagła swoboda to apologia świata zmysłowego, materialnego, cyklicznego, dionizyjskiego”.”

4. “Odkrywając historię mówioną”, autor: Alessandro Portelli, projekt i opracowanie graficzne: Artur Skowroński, Wydawnictwo: Ośrodek “Pamięci i przyszłości”

Dlaczego wydawnictwo zdecydowało się zgłosić właśnie tę książkę?

Nie tylko albumy sztuki, wydawnictwa jubileuszowe czy oprawne w płótno tomy mogą być piękne pod względem swej zewnętrznej formy. Także i publikacje naukowe potrafią – a naszym zdaniem również powinny – reprezentować wysoki poziom edytorski i artystyczny. Ta myśl przyświecała nam w trakcie prac nad książką profesora Alessandro Portellego Odkrywając historię mówioną. Podobna idea stoi także za nagrodą, jaką jest Pióro Fredry. Stąd decyzja o zgłoszeniu właśnie tej publikacji.

Informacje o publikacji:

Alessandro Portelli to badacz o ugruntowanym, międzynarodowym autorytecie w dziedzinie historii mówionej. Jak pisał kilkanaście lat temu na swym blogu – jego pasje to równość, wolność, nauczanie, słuchanie ludzkich historii oraz rock and roll. W każdym z tych obszarów pozostaje twórczy; wszystkie te tematy splatają się nie tylko w jego biografii, ale także w książce Odkrywając historię mówioną. Zbiór obejmuje eseje napisane przez profesora Portellego w ciągu ostatnich pięciu dekad, dotychczas niepublikowane w języku polskim.

Autor – a zarazem bohater – książki, mimo swych wyjątkowych dokonań naukowych, pozostaje osobą niezwykle skromną i ciepłą. Zależało nam na tym, by znalazło to odzwierciedlenie w tym projekcie wydawniczym. Nieco chropowata, surowa okładka ze skromnego, szarego kartonu barwionego w masie rozświetlana jest migotliwym, błękitnym hot stampingiem. Publikację spaja konsekwentne zastosowanie kolorystyki i rytmizuje umiejętne wprowadzenie elementów typograficznych.

Alessandro Portelli “Odkrywając historię mówioną”

Redakcja naukowa: dr hab. Marta Kurkowska-Budzan, prof. UJ

Koordynatorzy projektu: dr Ewa Maj, dr Jakub Wanot

Redakcja językowa, korekta, indeks: Marcin Grabski

Tłumaczenie z j. włoskiego: Magdalena Wrana, Monika Woźniak

Tłumaczenie z j. angielskiego: Language Room Agata Wiącek, Paweł Tomanek, Krzysztof Tańczuk

Konsultacja językowa: Monica Favara

Projekt i opracowanie graficzne: Artur Skowroński

Wydawca: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu

Druk: Drukarnia Legra sp. z o.o

5. “Tbilisi. O Gruzji, ludziach i dziełach”, autor: Lech Kończak, projekt graficzny: Kuba Sowiński i Wojciech Kubiena (Biuro Szeryfy), Wydawca: Międzynarodowe Centrum Kultury

Książka pomyślana jako swoisty przewodnik po mieście i zarazem esej o gruzińskiej tożsamości, w którym symboliczna topografia stolicy opowiada o kraju, jego dziedzictwie i współczesności. 9 wybranych miejsc bądź budowli — takich jak plac Tatarski, katedra Sioni, opera czy narodowy panteon na Mtacmindzie — stanowi punkt wyjścia do przedstawienia najważniejszych momentów historycznych i ich znaczenia, twórców i dzieł kanonicznych dla gruzińskiej kultury.

Lech Kończak, jeden z najwybitniejszych w Polsce znawców Gruzji, snuje opowieść zarówno o Tbilisi i jego architekturze, jak i o całej Gruzji – zwłaszcza o ostatnich dwóch wiekach, których dziedzictwo do dziś kształtuje zarówno kraj, jak i jego mieszkańców.

Tbilisi to miasto o janusowym obliczu — zwrócone jednocześnie w stronę Azji i ku Europie. Kaukaska metropolia, gruzińska kolebka, przez wiele stuleci najliczniejsze miejskie skupisko Ormian. Słowem — najważniejsze miasto na południe od łańcucha Kaukazu i między morzami Kaspijskim i Czarnym.

Gruzińskie dole i niedole odcisnęły się siłą rzeczy na Tbilisi. To miasto napięć i kontrastów. Matecznik Gruzji, a jednocześnie przestrzeń, gdzie narodowe świętości podlegają ciągłej rewizji. Szachownica, na której nieustannie toczy się gra, a tropienie kolejnych roszad prowadzi głębiej — ku fascynującym procesom konfrontowania się, rozliczania, godzenia z samymi sobą i z przeszłością. Własną i cudzą…

Dwudziesty tom serii Biblioteka Europy Środka.