Edyta Stein upamiętniona w przeddzień 80. rocznicy śmierci

Dąb Edyty Stein został zasadzony w Parku Świętej Edyty Stein. Skąd pomysł na takie upamiętnienie świętej? Wyjaśnia Marek Mutor, dyrektor Centrum Historii Zajezdnia:

Później przed domem Edyty Stein przy ul. Nowowiejskiej 38 jej imieniem nazwano jeden z wrocławskich tramwajów. Krzysztof Balawejder, prezes MPK: 

Ks. Jerzy Witek, prezes Towarzystwa im. Edyty Stein, wskazując na miejsca i pomniki upamiętniające Edytę Stein podkreślił, że „najwspanialszym jest kaplica św. Teresy Benedykty od Krzyża” znajdująca się we wrocławskim kościele św. Michała Archanioła. „Naszym wielkim osiągnięciem jest też pozyskanie i wyremontowanie domu rodzinnego patronki Europy, który dziś przyciąga pielgrzymów z całego świata. Dzięki współpracy z Ośrodkiem Pamięć i Przyszłość oraz ministerstwem kultury ten dom jest dziś wizytówką najsłynniejszej wrocławianki, która swoją myślą wyprzedziła epokę, w której żyła” – mówił ks. Witek. Duchowny podkreślił, że Edyta Stein oddała życie „głosząc przesłanie miłości i pojednania w świecie, który dziś bardzo potrzebuje pokrzepienia w ciągłym poszukiwaniu sensu istnienia i prawdy”.

Wystawę plenerową poświęconą życiu i twórczości Edyty Stein otwarto na Placu Solnym. Sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalny konserwator zabytków, Jarosław Sellin podczas wernisażu ekspozycji przypomniał, że Niemcy podczas II wojny światowej skazywali na śmierć tych, którzy byli Żydami. „Ich nie obchodziło wyznanie ludzi pochodzenia żydowskiego, ich obchodziła ich rasa” – mówił Sellin.

Wiceminister przypomniał, że Edyta Stein, wraz z grupą holenderskich Żydów, została w 1942 r. deportowana do niemieckiego obozu zagłady Birkenau. „Została zamordowana w komorze gazowej” – mówił Sellin. Podkreślił, że Edyta Stein była wybitym myślicielem, filozofem i teologiem. „Poszukiwała prawdy w judaizmie i chrześcijaństwie; ostatecznie wybrała chrzest i imię Teresy Benedykty od Krzyża i wstąpiła do klasztoru karmelitańskiego, ale nigdy nie chciała zrywać więzi emocjonalnych z narodem żydowskim” – mówił.

Dodał, że Stein szukała „wyjaśnienia tragedii, jaka spotkała ją i jej naród”. „Edytę Stein warto czytać. Lektura jej dzieł może poruszyć wszystkich. To osoba, która poszukiwała w swoim życiu tego, czego każdy z nas chce poszukiwać – prawdy, a prawda obiektywna naprawdę istnieje” – mówił Sellin.

Uroczystości rocznicowe zakończą się we Wrocławiu w poniedziałkowy wieczór koncertem „Gwiazda Europy”. Na terenie Dworca Głównego we Wrocławiu wystąpią soliści oraz zespoły działające w Narodowym Forum Muzyki – Chóru NFM oraz Wrocław Baroque Ensemble. To właśnie na wrocławskim dworcu, 7 sierpnia 1942 r., podczas postoju pociągu jadącego do obozu Auschwitz-Birkenau prawdopodobnie po raz ostatni widziano Edytę Stein.

Rok 2022 został przez Radę Miejską Wrocławia ustanowiony Rokiem Edyty Stein. Organizatorem wrocławskich uroczystości rocznicowych jest Ośrodek „Pamięć i Przyszłość" (Centrum Historii Zajezdnia).
Edyta Stein urodziła się we Wrocławiu w pobożnej rodzinie żydowskiej w 1891 r. Była doktorem filozofii. Studiowała u Edmunda Husserla; zetknęła się z Romanem Ingardenem, a ich wspólne zainteresowania zaowocowały później długoletnią przyjaźnią, której odbicie znajduje się w prowadzonej przez dwadzieścia lat korespondencji obojga uczonych.

Po okresie zwątpienia i ateizmu, w wieku 30 lat przeszła na katolicyzm. 12 lat później wstąpiła do zakonu karmelitanek. Przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. W wyniku narastających prześladowań Żydów pod koniec 1938 r. została przeniesiona do klasztoru karmelitanek w Echt na terenie Holandii.

\2 sierpnia 1942 r. zakonnica została aresztowana w klasztorze przez gestapo i osadzona w policyjnym obozie tranzytowym Amersfoort. Dwa dni później została przeniesiona do obozu zbiorczego w Westerbork w okupowanej Holandii. Stamtąd Niemcy deportowali zakonnicę - wraz z blisko tysiącem Żydów - do Auschwitz. Wśród nich znajdowało się kilkudziesięciu ochrzczonych Żydów, a także siostra Edyty, Róża.

Edyta Stein została zabita w komorze gazowej w Auschwitz-Birkenau 9 sierpnia 1942 r. wraz z grupą więźniów, w której była też jej siostra Róża. Edyta Stein została beatyfikowana w 1987 r. przez Jana Pawła II, a 11 lat później kanonizowana. W 1999 r. Jan Paweł II ogłosił św. Teresę Benedyktę od Krzyża - obok św. Katarzyny ze Sieny i św. Brygidy Szwedzkiej - patronką Europy. Edyta Stein jest pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została kanonizowana.