Cesaria Evora "Nha Sentimento"

Andrzej Patlewicz | Utworzono: 2009-12-03 21:36 | Zmodyfikowano: 2014-05-01 00:12

Dwie nostalgiczne melodie "Sodade" i "Miss Perfumado" sprawiły, że jej nazwisko stało się sławne. A przecież Cesaria Evora urodziła się ponad 60 lat wcześniej w Mindelo, na Wyspach Zielonego Przylądka. Jej trudną drogę od nocnych barów, gdzie śpiewała, by zarobić na życie, do światowych sukcesów na scenach takich miast jak Paryż czy Nowy Jork opisała w swej książce Veronique Mortaigne.

Cesaria Evora jest uosobieniem duszy tego kraju, symbolem wrażliwości jego mieszkańców, ich uporu i chęci przetrwania. Dziś pokazuje światu swój uśmiech, swoje sukcesy i radości. Cesaria Evora jest głosem Zielonego Przylądka, ma w genach jego geniusz, ów szczególny rodzaj odporności na przeciwności losu i ślepego uporu. Artystka niczym się nie różni od tysięcy kabowerdyjskich kobiet, pracujących w polu na wyspie Santiago, handlujących na targu w Mindelo.

W swoich piosenkach opowiada o zwykłych sprawach. W paru słowach mówi to, co najistotniejsze. Morny i coladery, które włączyła do swego repertuaru, są jednymi z najpiękniejszych, jakie powstały na Wyspach Zielonego Przylądka. Zachodniej publiczności Cesaria Evora początkowo kojarzyła się z utworami "Mar Azul" (kompozycją Francisko Xavier da Gruz, kluczowej postaci poezji kabowerdyjskiej) oraz "Sodade", z tropikalnym fado, które zdobyło światowy rozgłos. Ta nostalgiczna pieśń emigranta o typowym kabowerdyjskim losie, przywołuje też obraz ziemi mitycznej, nieokreślonej, niewątpliwie całej Afryki.

W swoich wcześniejszych utworach Evora poruszała i przypominała okres przymusowej deportacji siły roboczej na wyspę Sao Torne e Principe i do Angoli – smutne echo czasów niewolnictwa, którego praktyka zanikła dopiero w drugiej połowie dwudziestego wieku. Cesaria dźwiga na swoich ramionach to brzemię, a także historię Mindelo odchodzącego w przeszłość niczym chmury.

Gdziekolwiek Cesaria się pojawia, od Antyli aż po Brazylię, wywołuje powszechną sympatię i aplauz, także w środowiskach artystycznych. Podczas pobytu w Brazylii współpracę z artystką nawiązał wielki bard współczesnej piosenki brazylijskiej, ojciec "tropikalistów" Caetano Veloso. W naszym kraju wspólnych nagrań z Cesarią Evorą dokonała wpierw Kayah, a nieco później Dorota Miśkiewicz.

Najnowsza płyta królowej world music nosi tytuł "Nha Sentymento" i utrzymana jest w klimacie podobnym do jej poprzednich albumów, choć momentami zaskakuje w cudowny sposób. Za pośrednictwem nowej płyty piosenkarka dostarcza nam 14 urokliwych utworów, począwszy od "Serpentina", poprzez "Verde Cabo di Nas Odjos", "Vento de Sueste", "Ligereza", "Zinha", "Fatalidade", "Esperanca di Mar Azul", "Sentimento", "Tchom Frio", "Nova de Ceu", "Holandesa Co Certeza", "Resposta Minininhas de Monte Sossego", aż po "Mam B Nia E So Mi". Na koniec Cesaria wykonuje "Parceria E Irmandade".