Prezydent Andrzej Duda i minister kultury Piotr Gliński na obchodach 200-lecia Ossolineum

Ossolineum przez lata było i jest jedną z najważniejszych polskich skarbnic dóbr kultury. Po wysiedleniu Polaków ze Lwowa i odłączeniu miasta od Polski w 1945 Ossolineum zostało przeniesione do Wrocławia. Andrzej Duda w swoim przemówieniu dziękował wszystkim którzy przyczynili się do świetności tego instytutu.

- Jak prezydent RP mam ten zaszczyt na 200-lecie tej wspaniałej instytucji podziękować. Podziękować wszystkim tym, którzy ją tworzyli, podziękować wszystkim tym, którzy się dla niej poświęcali i tym, którzy nie żyją jak i tym, którzy są dzisiaj między nami. Poświęcali się po to, żeby ją tworzyć, poświęcali się po to, żeby ratować ją w trudnych momentach.

Prezydent zwrócił uwagę, że Ossolineum zostało założone "w czasie, kiedy Polski nie było na mapach". Dlatego - jak mówił Andrzej Duda - założyciele Zakładu Narodowego im. Ossolińskich "zdecydowali się zebrać i ochronić to, co najważniejsze dla każdego narodu - jego dziedzictwo, jego historię, fundamenty jego wspólnotowej świadomości". Robili to po to, aby nasze dziedzictwo było scalone, aby było całością - zaznaczył.

- Kiedy spojrzy się na te 200 lat Zakładu Ossolińskich (...), uświadamia sobie człowiek, że z tych dwustu lat 101, a więc więcej niż połowa, to czas, kiedy Rzeczypospolitej nie było na mapie, bo była pod zaborami, i jeszcze do tego przecież trzeba dodać czasy, kiedy nie było jej na mapie ze względu na drugą wojnę światową. A więc to historia bardzo długa i bardzo mocno wryta w bardzo trudne dzieje nasze ojczyzny, można powiedzieć w najtrudniejsze okresy w jej dziejach - mówił prezydent Andrzej Duda.

Głowa państwa odniosła się również do powojennych dziejów Ossolineum, kiedy to - jak powiedział - odbudowywał on Wrocław "dla Polaków i dla Polski, ale z drugiej strony, kiedy to w trudnym momencie wrocławianie stanęli dla Zakładu Ossolińskich". To zbiory Ossolineum - przekonywał - pomagały i pomagają tutaj budować cały czas polską tradycję, to one dawały także zapał do tego, by odbudowywać to miasto, tak zniszczone po drugiej wojnie światowej, odbudowywać je po polsku. Ale w 1997 r., kiedy przyszedł czas strasznej próby powodzi, to wielu wrocławian, mając wybór pomiędzy ratowaniem własnego prywatnego dziedzictwa, a ratowaniem narodowego dziedzictwa, przyszło tu, do Zakładu Ossolińskich, żeby pomóc ratować to, co dla Polaków i dla Polski święte - dodał.

Posłuchaj całego wystąpienia prezydenta Andrzeja Dudy:

W Operze Wrocławskiej przemawiał także Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego profesor Piotr Gliński:

- Jubileusz 200-lecia istnienia składa do kilku refleksji związanych z historią tej niezwykłej instytucji. Zasług jej fundatora oraz osób, które swoim zaangażowaniem przyczyniły się do zachowania i pomnażania zbiorów Ossolineum. Dzieje Zakładu Narodowego im. Ossolińskich nierozerwalnie związane są z historią RP. Józef Maksymilian Ossoliński, uczony, bibliofil, pisarz, a przede wszystkim gorący patriota, fundując 200 lat temu Ossolineum postawił przed nim jako główny cel zbieranie, udostępnianie i zachowanie dla potomności zabytków piśmiennictwa, dzieł sztuki oraz innych narodowych pamiątek. W jego zamyśle Ossolineum miało stać się arką pomagającą przetrwać uciemiężonemu narodowi dziejową zawieruchę. Być wsparciem w zachowaniu jego tożsamości oraz podtrzymywać wolę walki o niepodległość i o niepodległy byt ojczyzny. Ambitna wizja Ossolińskiego przybrała realny kształt 4 czerwca 1817 roku, a zawarty w 1823 roku układ z księciem Henrykiem Lubomirskim dał szansę na stabilne finansowanie działalności Ossolineum, którego integralną częścią stały się cenne muzealia i arcydzieła sztuki europejskiej tworzące odtąd funkcjonujące w strukturach placówki Muzeum Książąt Lubomirskich. W kolejnych latach Ossolineum działając zgodnie z intencją założyciela stało się prężnym ośrodkiem polskiej kultury i nauki. Józefowi Maksymilianowi Ossolińskiemu nie dane było niestety doczekać uruchomienia samego zakładu narodowego we Lwowie gdzie założona przez niego instytucja działała przez blisko 120 lat. Składamy dziś hołd pomysłodawcy, darczyńcom, kuratorom, dyrektorom i pracownikom Zakładu Narodowego im. Ossolińskich za konsekwentnie prowadzoną misję rozwijania polskiej nauki i kultury, która przez dwa stulecia służyła budowaniu dumy narodowej. Misja ta, tak ważna w okresie zaborów i utraty państwowości nie straciła na znaczeniu w czasach II RP i w latach budowania młodego państwa Polskiego. Wyrazy najgłębszego szacunku należą się pracownikom Ossolineum, których determinacji i poświęceniu możemy zawdzięczać, że w wyniku II wojny światowej i zmian, które były jej następstwem dorobek instytucji nie został całkowicie zaprzepaszczony. Przeniesione ze Lwowa zbiory Ossolińskie, aczkolwiek znacznie uszczuplone miały niezwykle istotne znaczenie nie tylko dla kształtowania polskiego życia kulturalnego i naukowego we Wrocławiu do którego trafiły, ale pozostały jednym z najważniejszych elementów dziedzictwa narodowego tak boleśnie doświadczonego wojennej pożodze. Uchwalona w roku 1995 ustawa o fundacji, Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich otworzyła nowy rozdział w historii instytucji, podkreślając jej znaczenie jako skarbnicy polskiej spuścizny kulturowej. Z czasem scalono w jeden organizm zgodnie z koncepcją założyciela, rozdzielone po wojnie bibliotekę i wydawnictwo oraz odtworzono w strukturze Ossolinem, Muzeum Książąt Lubomirskich. O znaczeniu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich decydują nie tylko bogate, liczące prawie 2 miliony jednostek kolekcje przechowujące skarby kultury polskiej i europejskiej pomnażane dzięki hojności donatorów, ale także różnorodna i bogata działalność naukowa, edytorska,edukacyjna i kulturalna. Nie wymieniając wszystkich obecnych przedsięwzięć Ossolineum, czego uczynić nie sposób, wspomnieć należy o szczególnie ważnej, wspominanej wielokrotnie z tej sceny współpracy z Lwowską Narodową Naukową Biblioteką Ukrainy im. W. Stefanyka, której elementem jest wieloletni program digitalizacji, konserwacji i udostępniania przechowywanych we Lwowie kolekcji Ossolińskich oraz o uruchomieniu Muzeum Pana Tadeusza w którym nowoczesna, interaktywna ekspozycja zbudowana wokół bezcennego autografu poematu Adama Mickiewicza pobudza do refleksji na temat naszego dziedzictwa, tradycji i tożsamości kulturowej. Panie dyrektorze, pragnę złożyć na Pana ręce gorące podziękowania dla wszystkich, wszystkich, którzy przyczynili się do trwania i rozwoju Ossolineum. Dziękuję za wkład wniesiony do polskiej kultury i serdecznie gratuluję dotychczasowych osiągnięć. Życząc powodzenia w realizacji nowych inicjatyw w tym rozwoju Muzeum Książąt Lubomirskich wyrażam przekonanie, że dalsza działalność zakładu przyniesie ogromną satysfakcję zarówno osobom korzystającym z bogatej oferty instytucji jak i jej pracownikom, głęboko świadomym, że działają na rzecz jednej z najdłużej działających i najważniejszych instytucji kulturalnych w kraju.

We Wrocławskiej Operze przemawiał również prezydent miasta Rafał Dutkiewicz, który przytoczył kilkanaście słynnych cytatów, zapisanych na kartach zgromadzonych w Ossolineum.

- Niech żyje kultura Polska, niech żyje 200-letni Ossolineum. Jeszcze jeden cytat z ossolińskich zbiorów, który polecam - sobie przede wszystkim - "Kończ waść, wstydu oszczędź", Henryk Sienkiewicz "Potop" 

Jubileuszowa Gale w Operze Wrocławskiej uświetnił program artystyczny, stworzony przez artystów Opery. W programie znalazły się fragmenty oper Moniuszki i Szymanowskiego oraz utwory Paderewskiego, Karłowicza, Dębskiego, Elgara i Kilara.

Andrzej Duda gości we Wrocławiu od południa. Pierwszym punktem jego wizyty w mieście był udział w Forum Biznesu i Nauki. Spotkanie w EIT+, należącym od niedawna do Narodowego Instytutu Technologicznego, zgromadziło naukowców, polityków i przedsiębiorców. Rozmawiano perspektywach rozwoju innowacyjnej gospodarki.