KGHM dostawcą paliw jądrowych?

Czy Dolny Śląsk może stać się ważnym ośrodkiem na mapie polskiej energetyki jądrowej? Właśnie w ten sektor chce wejść największa dolnośląska spółka KGHM "Polska Miedź".

Rzecznik holdingu, Dariusz Wyborski przyznał w rozmowie z Radiem Wrocław, że spółka chce być w przyszłości głównym dostawcą paliw do polskich elektrowni jądrowych.

- Poszukujemy złóż uranu. Jeśli uda nam się takie złoża znaleźć, pozyskać i eksploatować, to chcielibyśmy stać się dostawcą do naszej elektrowni jądrowej. W związku z tym mielibyśmy lepszą pozycję w dyskusji na temat odbioru i cen tego prądu - wyjaśnia Wyborski.

Szczegóły poszukiwań paliw jądrowych "Polska Miedź" utrzymuje w tajemnicy. Nieoficjalnie Radiu Wrocław udało się ustalić, że w ostatnim czasie spółka wynajęta przez koncern dokonywała pomiarów radioaktywności na południu Dolnego Śląska i na terenie jednej z byłych republik radzieckich.

Dariusz Wyborski podkreśla, że przejęcie dużego udział w rynku energetycznym to już nie tylko walka o ceny, ale przede wszystkim walka o stałe dostawy prądu w  przyszłości.

- I stąd jest nasze zainteresowanie projektem elektrowni jądrowej, ponieważ mamy nadzieję, że w toku pracy konsorcjum i wspólnych umów moglibyśmy wynegocjować stałe dostawy po przewidywalnych cenach - tłumaczy.

Z analiz opublikowanych przez Ministerstwo Gospodarki wynika, że pierwsze deficyty prądu w polskich sieciach energetycznych powinniśmy odczuć - wraz z  wyłączaniem przestarzałych elektrowni - w przyszłym roku. Największe niedobory energii (ponad 1 gigawat) mają wystąpić zimą 2017 roku.

Światowe zasoby rudy uranowej (znane i szacowane do kosztów wydobycia nie przekraczających 130$/kg) w 2007:

Państwo Zasoby w tonach % zasobów światowych Australia 1 243 000 23% Kazachstan 817 000 15% Rosja 546 000 10% RPA 435 000 8% Kanada 423 000 8% USA 342 000 6% Brazylia 278 000 5% Namibia 275 000 5% Niger 274 000 5% Ukraina 200 000 4% Jordania 112 000 2% Uzbekistan 111 000 2% Indie 73 000 1% Chiny 68 000 1% Mongolia 62 000 1% pozostałe 210 000 4% świat łącznie 5 469 000 100%

Źródło: OECD NEA & IAEA, Uranium 2007: Resources, Production and Demand ("Red Book")

Kopalnie uranu na Dolnym Śląsku przez wiele lat okryte były zmową milczenia. Zwłaszcza po wojnie, gdy złoża były ekpoloatowane przez "zaprzyjaźniony" Związek Radziecki. Wydobycie surowca jeszcze przed II wojną światową rozpoczęli Niemcy. Do 1942 roku do swoich laboratoriów wywieźli ponad 70 ton rudy uranowej wydobytych w  okolicach Kowar.

Po wojnie w lipcu 1945 roku kowarska kopalnia „Wolność” została oficjalnie przejęta od Niemców przez polską administrację. Niespełna 3 lata później na podstawie porozumienia między Polską a Związkiem Radzieckim powołano specjalistyczne przedsiębiorstwo „Kowarskie Kopalnie”.

W 1951 roku pracowało w nich już kilka tysięcy robotników (w tym więźniowie polityczni, żołnierze AK, WIN-u i inni). Cały przemysł wydobywczy, choć znajdował się w Polsce, był podporządkowany Rosjanom. Badania prowadzili specjaliści z ZSRR, nadzór nad kopalniami należał do radzieckiego wojska, a wszystko, co w nich wydobyto, bez wyjątku wysyłano na wschód. Choć pozory niezależności były zachowane. Dyrektorem kowarskiego przedsiębiorstwa zawsze był Polak, który - to także było regułą - zawsze miał radzieckiego zastępcę.

Uran eksploatowano głównie z pola „Wulkan”. Mniejsze ilości wydobywano w nieistniejącej już dziś miejscowości Miedzianka k/Marciszowa. Odkryto też nieznane Niemcom złoże „Podgórze”.

Źródło tekstu: "Sudeckie kopalnie uranu" Krzysztof Maciejak, www.skyscrapercity.com, dane dot. zasobów i wydobycia uranu w Polsce w/g Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.

Wydobycie rudy uranowej w latach 2002-2008:

Państwo	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Kanada	11 604	10 457	11 597	11 628	9 862	9476	9000
Australia	6 854	7 572	8 982	9 516	7 593	8611	8430
Kazachstan	2 800	3 300	3 719	4 357	5 279	6637	8521
Niger	3 075	3 143	3 282	3 093	3 434	3153	3032
Rosja	2 900	3 150	3 200	3 431	3 262	3413	3521
Namibia	2 333	2 036	3 038	3 147	3 067	2879	4366
Uzbekistan	1 860	1 598	2 016	2 300	2 260	2320	2338
USA	919	779	878	1 039	1 672	1654	1430
Ukraina	800	800	800	800	800	846	800
Chiny	730	750	750	750	750	712	769
RPA	824	758	755	674	534	539	566
Czechy	465	452	412	408	359	306	263
Indie	230	230	230	230	177	270	271
Brazylia	270	310	300	110	190	306	263
Niemcy
Francja
Pakistan
Rumunia
Całkowita światowa produkcja [tU]	36 063	35 613	40 251	41 702	39 429	41 282	43 764
Produkcja w tonach U3O8	42 529	41 998	47 468	49 179	46 499	48 683	51 611

Źródło: World Nuclear Association

Pracom wydobywczym towarzyszyły intensywne poszukiwania nowych złóż. W szczytowym okresie działało 18 grup geologiczno-poszukiwawczych, które zainstalowały aż 15 milionów punktów pomiarowych do badania zawartości radonu w powietrzu glebowym. W rejonie Kowar wydrążono ponad 20 sztolni, z których zdecydowana większość nie miała nic wspólnego z eksploatacją uranu, a jedynie charakter poszukiwawczy. Kopalnia w Kowarach zakończyła działalność w 1962 roku.

Polaków dopuszczono do badań dopiero pod sam koniec lat 50. XX wieku. Pierwsi byli specjaliści z warszawskiego Państwowego Instytutu Geologicznego, potem pojawili się fizycy z Instytutu Badań Jądrowych z Warszawy. Wydobycie, oczyszczanie i wstępne wzbogacanie uranu w Sudetach zakończyło się definitywnie w 1973 roku. W sumie działało tam osiem kopalń, z czego trzy zlokalizowane były w Kowarach. W sumie wydobyto i wywieziono do ZSRR ponad 700 ton metalicznego uranu.

Eksploatacji zaprzestano, bo ilość rudy była zbyt mała, a zawartość uranu zbyt niska, by to było opłacalne. Radzieccy geolodzy nieeksploatowane złoża w Sudetach oszacowali na 2,5 tys. ton. Po odpowiedniej obróbce mogło to dać około 500 ton uranu nadającego się na paliwo do elektrowni jądrowych. W przybliżeniu dla jednej elektrowni o mocy 1 GW wystarczyłoby to na około 20 lat w przypadku "jednorazowego spalania". 

Teraz temat wydobycia surowca wraca. Nie bez znaczenia jest tu znaczny wzrost ceny uranu na światowych rynkach. Powoduje on wzrost intensywności poszukiwań, a jednocześnie umożliwia otwarcie i eksploatację kopalni, które przedtem były nieopłacalne.

Obecnie w naszym kraju nie pracuje żadna kopalnia uranu. Posiadamy jednak pewne zasoby, których ewentualne wydobycie mogłoby być opłacalne. Największe złoża czystej rudy uranowej w Polsce występują w okolicach miejscowości Rajsk w woj. podlaskim. Szacuje się je na ok. 5000-10000 ton. O połowę mniejsze są zasoby uranu w Krynicy Morskiej. Do 2,5 tysiąca ton mogą kryć złoża w dolnośląskich miejscowościach: Grzmiącej, Okrzeszynie i Wambierzycach. Mniejsze pokłady są w Kowarach i Radoniowie.

Źródło tekstu: "Sudeckie kopalnie uranu" Krzysztof Maciejak, www.skyscrapercity.com, dane dot. zasobów i wydobycia uranu w Polsce w/g Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.